Gady są zmiennocieplne – nie regulują temperatury ciała samodzielnie, dlatego odpowiednio dobrane ogrzewanie do gatunku w terrarium to absolutna konieczność. Ciepło wpływa na większość procesów życiowych: od trawienia po odporność, a jego brak może szybko prowadzić do poważnych zaburzeń zdrowotnych.
Odpowiednio dobrane źródło ciepła:
redukuje stres i wspomaga rytm dobowy (przez działanie na oko ciemieniowe i szyszynkę),
wspiera syntezę witaminy D3 (przy obecności UVB),
przyspiesza metabolizm i poprawia trawienie,
hamuje rozwój infekcji grzybiczych, bakteryjnych i wirusowych,
wspomaga regenerację tkanek i gojenie ran,
ułatwia inkubację jaj,
pomaga przy zrzucaniu wylinki,
eliminuje pasożyty zewnętrzne.
🦎 Ciekawostka: ssaki podnoszą temperaturę w trakcie choroby poprzez gorączkę – gady robią to poprzez zwiększenie ekspozycji na ciepło. Długie wygrzewanie się, ospałość czy brak apetytu mogą być objawem choroby – warto skonsultować się z lekarzem weterynarii.
W środowisku naturalnym gady nagrzewają się zarówno od podłoża, jak i promieni słonecznych. Optymalna konfiguracja to więc ogrzewanie z góry i dołu – z zachowaniem odpowiednich stref temperaturowych (ciepłej i chłodnej). Grzanie od sufitu spełnia te dwa kryteria- nagrzewa się ścianka zrobiona z materiałów termoizolacyjnych (styropian, pianka montażowa) i gad jednocześnie ma możliwość nagrzania strony brzusznej i grzbietowej.
płyta meblowa laminowana / OSB,
szkło,
aluminium,
tworzywa sztuczne (PP, PCV).
Rodzaj materiału ma znaczenie – wpływa na efektywność ogrzewania i sposób montażu urządzeń grzewczych.
Kabel grzewczy – elastyczny, wodoodporny nadaje się do stosowania pod podłożem.
Mata grzewcza – płaska, łatwa w montażu, ale nie zawsze bezpieczna wewnątrz.
Panel grzewczy – duża powierzchnia grzewcza, równomierne oddawanie ciepła.
Promiennik ceramiczny – źródło ciepła, bez światła widzialnego.
Promiennik wolframowy – grzeje i świeci, oddaje promieniowanie podczerwone IR-A/B.
Żarówka grzewcza – źródło ciepła i światła, ale są lepsze sposoby na dogrzanie.
Grzanie z góry wymaga ostrożności – węże, szukając wyższych punktów, mogą się zbliżyć zbyt mocno do źródła ciepła i ulec poparzeniu (nawet w kloszach). W takich przypadkach lepiej stosować ogrzewanie od dołu. W przypadku jaszczurek takich jak np. gekon lamparci, gdzie zwierzę nie będzie sięgało do emitera, w pełni bezpieczne i zalecane jest użycie grzania od góry.
Tu idealnie sprawdzi się ogrzewanie od góry – panel grzewczy, promiennik/żarówka. Konieczne jest jednak stosowanie kloszy ochronnych (w przypadku żarówek) i zachowanie odpowiedniego dystansu między źródłem a zwierzęciem.
W terrariach z OSB, płyty meblowej lub innych materiałów izolacyjnych, maty grzewcze montowane od zewnątrz są nieskuteczne. Lepszym rozwiązaniem będzie kabel grzewczy wewnątrz – ułożony na izolatorze (np. ekranie zagrzejnikowym), zabezpieczony płytkami ceramicznymi.
⚠️ Mat grzewczych zasilanych napięciem 230V nie należy montować wewnątrz terrarium. Wilgoć w połączeniu z wysokim napięciem stwarza realne ryzyko porażenia zwierzęcia, właściciela i pożaru. Producenci jednoznacznie wskazują, że urządzenia te przeznaczone są wyłącznie do użytku zewnętrznego.
W terrariach szklanych, PP i PCV (materiały lepiej przewodzące ciepło) można stosować maty od spodu, ale należy:
pozostawić przestrzeń wentylacyjną (ok. 4–5 mm) dla przepływu powietrza,
unikać całkowitego przylegania maty do szkła (szkło może pęknąć).
Każde urządzenie grzewcze powinno działać w parze z termostatem – niezależnie od tego, czy chodzi o matę, kabel, czy promiennik. Termostat reguluje temperaturę i chroni przed przegrzaniem – zarówno samego urządzenia, jak i całego środowiska. Zwierzę nie powie Ci, że jest mu za ciepło – może po prostu nie zdążyć zareagować.
Dobór odpowiedniego termostatu jest równie istotny. W przypadku większości źródeł ciepła wystarczy standardowy termostat typu "on/off", jednak w przypadku źródeł emitujących światło zaleca się użycie termostatu pulsacyjnego, który reguluje natężenie prądu zamiast całkowicie go odcinać. Pozwala to na płynną zmianę mocy urządzenia i eliminuje efekt nagłego gaśnięcia oraz zapalania się światła.
nasz sposób na montaż panelu grzewczego, żeby był niewidoczny z zewnątrz i bezpieczny w użytkowaniu :)